چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی صنایع غذایی ایران/ حمایت از تولید از کار پوپولیستی جداست
تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۳۴۰۰۱
یونس ژاله*
ظرف سال‌های گذشته شاهد رشد مناسب واحدهای فعال در بخش صنایع غذایی کشور بودیم به‌گونه‌ای که در حال حاضر بازار محصولات غذایی در ایران به شکلی کاملاً رقابتی اداره میشود.
رشد صنعت غذا در ایران بر پایه مزیت‌های داخلی در این زمینه از جمله امکان تولید سبد غذایی متنوع، نیروی کار و انرژی ارزان و در اختیار داشتن بازار بزرگ مصرف داخلی و صادراتی محقق شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در عین حال فعالیت صنایع غذایی مزایای زیادی از جمله افزایش اشتغال‌زایی را به همراه داشته است؛ حدود ۲۵ درصد اشتغال ایجادشده در کشور مربوط به فعالیت بخش صنایع غذایی است. همچنین تولید و عرضه کافی هر محصول غذایی از منظر روانی نیز در جامعه مورد اهمیت است.
در چنین شرایطی اخذ هر سیاستی که بر فعالیت این صنعت اثرگذار شود باید با در نظر گرفتن مزایای استمرار تولید در این بخش باشد. با وجود این شاهد هستیم که ظرف سال‌های اخیر بر تعداد موانع پیش‌روی تولیدکنندگان این حوزه افزوده شده است. از جمله این موانع می‌توان به قطعی فصلی برق و گاز، افزایش بهای مواد اولیه و عدم اطمینان نسبت به تامین پایدار مواد اولیه وارداتی و... اشاره کرد که البته انتظار می‌رود دولت جدید درصدد رفع این موانع به شکلی واقعی و نه نمایشی برآید.
عدم تامین زیرساخت، اولین چالش در مسیر تولید
صنایع غذایی کشور ظرف ماه‌های اخیر با چالش‌های متعددی در مسیر تولید و فروش محصولات خود روبه‌رو بودند. از مهمترین چالش‌های پیش‌روی فعالان این صنعت می‌توان به کمبود زیرساخت‌های مورد نیاز برای فعالیت یک واحد تولیدی از جمله برق و گاز اشاره کرد.
عدم توسعه کافی و مناسب این زیرساخت‌ها مطابق زمان و توسعه صنعتی کشور سبب شد ظرف یک سال اخیر واحدهای تولیدی کشور با چالش در تامین برق یا گاز مورد نیاز خود در فصول مختلف روبه‌رو شوند. البته این مشکل در سال‌های قبل‌تر نیز به شکل محدودی وجود داشت اما عدم توسعه زیرساخت متناسب با توسعه جمعیتی و صنعتی کشور باعث شد تا ظرف یک سال اخیر تامین برق و گاز واحدهای تولیدی در برخی از برهه‌های زمانی به چالش جدی تولیدکنندگان کشور تبدیل شود؛ چرا که در برخی برهه‌ها از جمله ماه‌های اخیر واحدهای تولیدی با قطع برق یا کاهش قابل ملاحظه دیماند مصرفی روبه‌رو شدند که این موضوع به شدت از سطح تولید این مجموعه‌ها در این مدت کاست.
رشد غیرمنتظره قیمتی و ترس از کمبود مواد اولیه
بخشی از مواد اولیه مصرفی در تولید محصولات صنایع غذایی از طریق واردات تامین میشود؛ ظرف یک سال گذشته کمبودی در برخی مواد اولیه مصرفی وارداتی در صنایع غذایی کشور به وجود آمد که در برخی موارد حتی به تعطیلی مقطعی برخی واحدهای تولیدی نیز منجر شد.
عدم اطمینان از تامین مواد اولیه مصرفی در تولید محصولات صنایع غذایی، سردرگمی تولیدکننده نسبت به چگونگی تامین این مواد و تعطیلی واحد تولیدی به دلیل عدم تامین به‌موقع یک یا چند ماده اولیه مصرفی چالش دیگر فعالان بخش صنایع غذایی کشور بود. البته در بسیاری موارد با همکاری وزارت صمت مشکل تامین مواد اولیه وارداتی رفع شد که جای تشکر دارد؛ هرچند نباید از این نکته غافل شد که وضعیت فعلی و عدم اطمینان نسبت به آینده به نوعی مانعی در مقابل تولید به‌شمار می‌رود.
افزایش بهای مواد اولیه مصرفی در تولید محصولات غذایی از جمله شکر، روغن و گندم موضوعی بود که ظرف یک سال اخیر به وجود آمد و علاوه بر آنکه به نارضایتی مصرف‌کنندگان انجامید، تبدیل به چالشی برای تولیدکنندگان نیز شد.
بخشی از مواد اولیه مصرف در تولید محصولات صنایع غذایی از طریق واردات تامین می‌شوند و حذف ارز ۴۲۰۰تومانی در تامین آنها باعث شده تا قیمت‌ها ظرف ماه‌های گذشته رشدی قابل ملاحظه داشته باشد. در عین حال افزایش قابل ملاحظه تورم در کشور باعث شده تا قیمت سایر مواد اولیه تولید داخل نیز افزایش داشته باشد. مجموع این موارد هزینه تامین مواد اولیه برای تولید محصولات غذایی را به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است؛ افزایش هزینه مواد اولیه به مفهوم افزایش نیاز تولیدکنندگان برای نقدینگی است.
به عنوان مثال ظرف سال گذشته بهای هر کیلوگرم شکر از ۳ هزار تومان به ۱۲ هزار تومان افزایش داشت و به این ترتیب تنها در همین یک قلم کالا رشد قیمت چهاربرابری به وجود آمد؛ این موضوع به مفهوم افزایش قابل ملاحظه نقدینگی در واحدهای تولیدکننده محصولات صنایع غذایی است. این موضوع بسیاری از تولیدکنندگان را دچار چالش می‌کند و البته اثرگذاری آن بر واحدهایی با توان مالی کمتر بیشتر خواهد بود.
افزایش قیمت از قدرت رقابت می‌کاهد
بهای محصولات غذایی بر اساس نرخ تمام‌شده تعیین میشود و در واقع امکان رشد نرخ محصولات متناسب با افزایش هزینه تولید وجود دارد.
انجمن صنایع غذایی بر اساس حاشیه سود هزینه تولید یک محصول و سود استانداردی که سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان برای تولیدکننده تعیین کرده قیمت محصولات تولیدی در این بخش را تعیین می‌کند. بنابراین عموماً فعالان این صنعت مشکلی در نحوه تعیین نرخ محصولات خود ندارند؛ هر چند که فضای رقابتی این صنعت در کشور باعث شده تولیدکنندگان به حداقل سود رضایت دهند.
در حال حاضر رقابت زیادی میان تولیدکنندگان محصولات صنایع غذایی در بازار داخل وجود دارد و همین موضوع باعث میشود که فعالان این صنعت درصدد کاهش هزینه و افت نرخ محصول خود برآیند چرا که می‌دانند داشتن قیمتی واقعی لازمه به دست آوردن سهم از بازار است و افزایش بهای محصولات تولیدی ریسک از دست دادن مشتری را به همراه دارد. رقابت تولیدکنندگان متعدد در بخش صنایع غذایی باعث میشود قیمت محصولات در این بازار منطقی و مطابق با استاندارد باشد.
اگرچه رشد نرخ مواد اولیه تولیدی در بخش صنایع غذایی باعث افزایش قیمت مصرف‌کننده میشود و از این منظر به تولیدکننده آسیب وارد نمی‌کند اما افزایش نرخ محصولات غذایی اگر منطبق با رشد درآمد خانوار نباشد می‌تواند به کوچک شدن بازار مصرف منجر شود و به این ترتیب رکود در بخش تقاضا به چالشی دیگر در بخش تولید تبدیل میشود. ظرف یک سال اخیر کاهش مصرف در بخش محصولات لبنی به وضوح دیده شد.
در این مدت بهای شیر در کشور افزایش قابل ملاحظه‌ای داشت که در نتیجه آن بهای محصولات لبنی نیز رشد پیدا کرد. اما متاسفانه در این زمان درآمد خانوار ایرانی منطبق با تورم افزایش نداشته و همین موضوع باعث شده تا به شکل قابل ملاحظه‌ای از میزان مصرف محصولات لبنی کاسته شود، به‌گونه‌ای که مطابق آمار میزان مصرف محصولات لبنی نسبت به مدت مشابه در سال قبل افت ۳۵درصدی داشته است.
کاهش مصرف محصولات لبنی در کشور از سویی سلامت آحاد جامعه را هدف قرار می‌دهد و از سوی دیگر با ایجاد رکود مصرفی به زیان بخش تولید تمام میشود. رکود در بازار مصرف موضوع مهمی است چرا که زمان نگهداری محصولات غذایی محدود بوده و تولیدکننده در زمان رکود ناچار به کاهش تولید میشود.
افت تولید یک مجموعه در بسیاری موارد به خوابیدن بخشی از خطوط تولید منجر شده که این موضوع به معنای بیکاری بخشی از کارکنان یک مجموعه تولیدی است. بنابراین می‌توان دید که چالشی همچون افزایش قیمت تمام‌شده یک محصول غذایی می‌تواند تبعات بعدی برای جامعه به همراه داشته باشد.
رشد کرایه حمل از مزیت رقابتی صادرات کاست
محصولات تولیدی در بخش صنایع غذایی کشور به بیش از ۶۵ کشور دنیا صادر میشود؛ خوشبختانه صادرات این محصولات حتی در دوران شیوع کرونا نیز ادامه داشته است. البته اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای از سوی بخشی از کشورها و حتی در برهه‌هایی از زمان محدودیت‌های ترددی وضع‌شده در داخل کشور بر چالش‌های صادرات افزوده است اما خوشبختانه درمجموع صادرات در این حوزه ادامه‌دار بوده است.
افزایش کرایه‌های حمل‌ونقل ظرف ماه‌های گذشته موضوع دیگری است که بر هزینه‌های صادرات افزوده و می‌توان به آن به عنوان چالشی در مسیر صادرات رقابتی اشاره کرد. افزایش هزینه سوخت با افزایش هزینه حمل بر هزینه تولید یک محصول می‌افزاید که این موضوع نیز از قدرت رقابت تولیدکننده داخلی در بازارهای بین‌المللی خواهد کاست.
محصولات صنایع غذایی ایران به کشورهای مختلف در نقاط مختلف دنیا صادر میشود؛ اما بخش عمده صادرات به کشورهای همسایه ایران انجام میشود و درواقع کشورهای همسایه ایران مقاصد اصلی صادرات محصولات صنایع غذایی کشور هستند.
در این شرایط وقوع جنگ و ناامنی در افغانستان به‌عنوان یکی از کشورهای همسایه تا حدودی بر بازار صادراتی محصولات صنایع غذایی کشور تاثیر منفی داشته است، ظرف بیش از یک ماه اخیر مرزهای ایران و افغانستان به منظور ترانزیت کالا بسته بود که این موضوع به افت صادرات محصولات غذایی به این کشور منجر شد. هرچند امید می‌رود شرایط افغانستان به زودی به حالت پایدار بازگردد که این موضوع خبر خوبی برای تولیدکنندگان ایرانی نیز هست که پیش از این، بخشی از محصولات خود را به این کشور صادر می‌کردند.
تولیدی در جهت امنیت اقتصادی و اجتماعی
فعالیت صنایع غذایی مزایای زیادی را برای کشور به همراه دارد. گفته میشود حدود ۲۵ درصد اشتغال ایجادشده در کشور مربوط به فعالیت بخش صنایع غذایی است.
بنابراین اخذ هر سیاستی که فعالیت صنایع غذایی کشور را دچار اخلال کند پتانسیل به خطر انداختن مشاغل متعددی را به همراه دارد. با توجه به اشتغال‌زایی بالای صنایع غذایی و با در نظر گرفتن اهمیت اشتغال‌زایی در کشور، هر تصمیمی که به فعالیت در این بخش آسیب بزند می‌تواند تبعات اقتصادی زیادی برای کشور به دنبال داشته باشد. تولید و عرضه کافی هر محصول غذایی از منظر روانی نیز در جامعه مورد اهمیت است؛ امنیت روانی در جامعه اقتضا می‌کند که محصولات غذایی مورد نیاز مردم در جامعه به میزان کافی تولید و عرضه شود به‌گونه‌ای که هیچ‌گاه شائبه‌ای از کمبود محصول خاص به وجود نیاید.
این موضوع بر اهمیت استمرار تولید در بخش صنایع غذایی می‌افزاید. در مجموع انتظار می‌رود سیاستگذاران کشور به حساسیت و اهمیت فعالیت واحدهای صنایع غذایی در کشور واقف باشند و هر تصمیمی برای این بخش بر مبنای آشنایی دقیق با این حوزه و مزایای استمرار تولید در آن باشد.
مزایای تولید محصولات غذایی در ایران
فعالیت واحدهای تولیدکننده محصولات غذایی در ایران شامل مزیت‌هایی نیز میشود. یکی از این مزایا پایین بودن هزینه انرژی از جمله گاز و برق است. بهای انرژی در ایران با احتساب یارانه تعیین میشود و همین موضوع تاثیری قابل ملاحظه در افت هزینه تمام‌شده تولید یک محصول خاص دارد.
نرخ دستمزد مزیت دیگر تولید در ایران و به‌خصوص تولید در صنایعی است که وابستگی زیادی در آنها به نیروی کار وجود دارد. تنوع در سبد محصول تولیدی، مزیت دیگر صنایع غذایی ایران است که بر قدرت رقابت تولیدکنندگان داخلی در بازارهای بین‌المللی می‌افزاید.
مجموع موارد بیان‌شده باعث میشود تا نرخ تمام‌شده محصول تولیدی در داخل کشور کم باشد که این موضوع، سیگنالی مهم در جهت افزایش قدرت رقابت در بازارهای جهانی است.
مزیت دیگر فعالیت صنایع غذایی در ایران بهره‌مندی از بازار مصرف گسترده داخلی و صادراتی است. جمعیت حدود ۹۰ میلیون‌نفری در داخل کشور باعث ایجاد تقاضای مناسب داخلی برای فعالان این صنعت میشود.
در عین حال ایران در همسایگی کشورهایی از جمله پاکستان، عراق، افغانستان، کشورهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای حوزه CIS قرار دارد که همسایگی با این کشورها نیز بازار صادراتی بزرگی را در مجاورت تولیدکنندگان ایرانی قرار داده است. البته کسب سهم از این بازارها به کیفیت محصولات تولیدی و تطابق آن با استانداردهای جهانی بستگی دارد. در عین حال داشتن قیمت تمام‌شده پایین می‌تواند مزیت دیگری در کسب سهم بیشتر از این بازارها باشد.
فنون بهبود بسته‌بندی
همان‌گونه پیش از این اشاره شد محصولات صنایع غذایی تولید کشور به بیش از ۶۵ کشور دنیا صادر میشود که همین موضوع بیانگر جایگاه خوب این صنعت در بازارهای رقابتی دنیاست.
خوشبختانه ظرف سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بخش صنایع غذایی و تبدیلی در ایران انجام شده است به‌گونه‌ای که میزان ظرفیت ایجادشده در کشور برای این صنایع به مراتب بالاتر از کشورهای همسایه بوده است. همین موضوع باعث شده تا در حال حاضر ایران پتانسیل صادرات مواد غذایی به نقاط مختلف دنیا را داشته باشد.
در این شرایط افزایش کیفیت محصولات تولیدی و حرکت کشور به سمت باز شدن اقتصاد می‌تواند پتانسیل رشد صادرات محصولات صنایع غذایی را در کشور به وجود آورد. محصولات صنایع غذایی تولید داخل قابل رقابت با محصولات تولیدی در دنیاست اما در صورت افزایش کیفیت و بهبود روابط تجاری ایران امکان افزایش سهم ایران از بازار صادراتی محصولات غذایی در کشورهای همسایه وجود دارد.
ناهمخوانی ارتقای بسته‌بندی
در کنار کیفیت و قیمت محصولات غذایی، بسته‌بندی نیز اهمیتی بسزا در کسب سهم از بازارهای داخلی و صادراتی دارد. بسته‌بندی به نوعی بخشی از تولید محصولات غذایی به‌شمار می‌رود چرا که بسته‌بندی صحیح یک محصول در حفظ سلامت و شادابی محصولات غذایی اثرگذار است.
در واقع باید تاکید کرد که بسته‌بندی در صنایع غذایی تنها به بهبود ظاهر محصول منجر نمی‌شود و بسته‌بندی مطلوب بر کیفیت محصول اثرگذار است و نقش بسزایی در توسعه صادرات محصولات غذایی دارد.
در مجموع می‌توان گفت در حال حاضر وضعیت بسته‌بندی محصولات تولیدی در بخش صنایع غذایی کشور مطلوب است؛ اما اگر به دنبال افزایش سهم صنایع غذایی کشور در بازارهای بین‌المللی هستیم باید این بخش ارتقا پیدا کند.
اگرچه می‌گوییم وضعیت بسته‌بندی محصولات صنایع غذایی در حد مطلوب است اما این کیفیت قابلیت ارتقا دارد؛ اما بهبود کیفیت بسته‌بندی به رشد هزینه تمام‌شده تولید منجر میشود.
در جامعه‌ای که سطح درآمد عمومی خانوار رو به کاهش است، اهمیت بسته‌بندی برای خریدار کاهش پیدا می‌کند و متقاضیان به دنبال خرید محصول ارزان‌تر هستند. بنابراین با توجه به وضعیت معیشت خانوارهای ایرانی ظرف سال‌های اخیر امکان ارتقای سطح بسته‌بندی وجود ندارد.
در عین حال بهبود وضعیت بسته‌بندی به منظور تولید محصول صادراتی با مقبولیت بیشتر نیاز به صرف نقدینگی بیشتر از سوی تولیدکننده دارد.
بهبود بسته‌بندی محصولات صنایع غذایی به واردات مواد اولیه از جمله کاغذ و کارتن با کیفیت بالاتر و بهبود صنعت چاپ نیاز دارد که تمامی این موارد بر هزینه‌های جاری تولیدکننده می‌افزاید.
در شرایط کنونی بسیاری از فعالان صنایع غذایی امکان تامین نقدینگی مورد نیاز برای اجرای چنین مواردی را ندارند، بنابراین از خیر آن می‌گذرند و به سراغ بهبود وضعیت بسته‌بندی نمی‌روند. البته این موضوع در بلندمدت به زیان بازارهای صادراتی تولیدکنندگان ایرانی منجر میشود، بنابراین انتظار می‌رود دولت اقدامی در جهت تسهیل واردات مواد اولیه باکیفیت‌تر کند تا به این ترتیب زمینه رشد صادرات را در این صنعت فراهم کند.
تفاوت حمایت و اقدامات پوپولیستی
ظرف هفته‌های گذشته دولت سیزدهم اداره امور کشور را در دست گرفت. در همین ابتدای کار انتظار می‌رود مدیران صنعتی و اقتصادی در دولت جدید نسبت به تبیین برنامه دقیق برای هر صنعتی اقدام کنند و این برنامه را به شکل کامل به رشته تحریر درآورند و پس از آن، ظرف چهار سال پیش‌رو مطابق با آن عمل شود.
تغییر مداوم تصمیمات استراتژیک در کشور ظرف سال‌های گذشته همواره به بدنه تولید در کشور آسیب رسانده و در واقع امکان برنامه‌ریزی را از صنایع گرفته است.
بنابراین انتظار می‌رود سیاستگذاری در دولت جدید به نحوی باشد که شاهد تغییر استراتژی‌های صنعتی و اقتصادی نباشیم چرا که ثبات در قوانین یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای توسعه صنعتی به‌شمار می‌رود.
حمایت واقعی از تولید و تولیدکننده و رفع موانع پیش‌روی تولیدکنندگان خواست بعدی فعالان اقتصادی کشور است. به‌رغم آنکه امسال با عنوان جهش تولید و مانع‌زدایی نام‌گذاری شده بود ظرف شش ماه سپری‌شده نه‌تنها موانع پیش‌روی تولیدکنندگان کشور برداشته نشد که بر موانع پیش‌روی آنها افزوده شد. بنابراین انتظار می‌رود دولت جدید به رفع موانع پیش‌روی تولیدکنندگان اهتمامی جدی داشته باشد.
در عین حال انتظار می‌رود حمایت از تولید با اجرای کارهای پوپولیستی اشتباه گرفته نشود. در واقع حمایت از تولید با کار پوپولیستی دو مقوله جدا از یکدیگر هستند و امیدواریم دولت جدید به سمت حمایت واقعی از بخش تولید و رفع موانع و نه اجرای اقدامات پوپولیستی قدم بردارد.
-----------------------------------------------
*رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تبریز
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: موانع پیش روی تولیدکنندگان بخش صنایع غذایی کشور تولید محصولات غذایی محصولات صنایع غذایی فعالیت صنایع غذایی بخش صنایع غذایی محصولات تولیدی محصولات غذایی تولید محصولات مواد اولیه مصرفی فعالان این صنعت مواد اولیه مصرف وضعیت بسته بندی واحدهای تولیدی ظرف یک سال اخیر کشورهای همسایه صادرات محصولات حمایت از تولید غذایی در ایران صنایع غذایی انتظار می رود افزایش هزینه گونه ای محصولات لبنی قابل ملاحظه باعث شده حال حاضر ظرف سال همین موضوع برای تولید قدرت رقابت عین حال کشور باعث نرخ محصول مزیت دیگر مورد نیاز دولت جدید تولید یک یک محصول تمام شده باعث شد چالش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۳۴۰۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تولیدهندوانه بافلزات سنگین/سلامت محصولات کشاورزی چقدرتضمین میشود
به گزارش خبرنگار مهر، امروز کشاورزی جهان در راستای تأمین امنیت غذایی و تضمین سلامت جامعه انسانی و غیرانسانی از تولید محصولات ارگانیک عبور کرده و تولیدات بر اساس استانداردهای گلوبال گپ انجام میشود.
استاندارد گلوبال گپ یک برنامه تضمین مزرعه است که نیازهای مصرف کننده را به شیوه‌های کشاورزی خوب تبدیل می‌کند. G.A.P مخفف کلمه Good Agricultural Practices ( شیوه خوب کشاورزی) است که در سال ۱۹۹۰ میلادی از سوی برخی سوپر مارکت‌های زنجیره‌ای در اروپا به نام استاندارد Eurep GAP نامیده شد.
امنیت غذایی محدود به تولید محصولات نشده و تولید کالاهایی سالم در کنار حفظ محیط زیست مدنظر مدیران کشاورزی در کشورهای پیشرفته است. در دوره‌ای صحبت از محصولات ارگانیک می‌شد اما امروز شیوه تولید از این امر عبور کرده و استانداردها سخت‌گیرانه‌تر شده است.
در تولید محصولات ارگانیک هیچ مواد شیمیایی استفاده نمی‌شود. کود و سمی که استفاده میشود کاملاً ارگانیک و پایه گیاهی داشته و بیولوژیک محسوب می‌شوند. بنابراین کودها و سمومی که مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز باید دارای گواهی ارگانیک باشند.
در استانداردهای گلوبال گپ زمین مورد استفاده باید تغییر کاربری نداشته و بیش از ۳ سال در آن از محصولات شیمیایی استفاده نشده باشد. اگر کود حیوانی استفاده میشود نخست باید با استانداردهای جهانی منطبق بوده و بر اساس شاخص‌های استاندارد آمریکا ۶ ماه پیش از برداشت محصول استفاده شود. استفاده از کود حیوانی در زمین‌های کشاورزی اروپا باید به شکل کمپوست باشد و ۴ تا ۵ ماه قبل از برداشت محصولات انجام شود. این کودها نباید از دامداری‌های صنعتی باشد و حیوانات نباید از علوفه تراریخته استفاده کرده باشند.
در گلوبال گپ یک محصول برای اینکه در رسته سالم قرار گیرد، باید ۲۱۰ آیتم را پاس کند؛ در محصولات ارگانیک این عدد بیش از ۱۰۰ مؤلفه است.
ایران در هرم سلامت غذا کجا ایستاده است؟
محمدحسین محمدی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان فرآورده‌های آلی و زیستی کشاورزی درباره غذاهای ارگانیک و تأمین امنیت غذایی به مهر گفت: هنگامی که در کشور صحبت از محصولات ارگانیک شد تولیدکنندگان نهاده‌های کشاورزی به دنبال این بودند که برای برخی محصولات گواهی bcs آلمان دریافت کنند. چند سالی از این موضوع گذشته و مشخص شد تولیدکنندگان داخلی خیلی دنبال نهاده‌های ارگانیک نیستند. در واقع خیلی از مجوزهای ارگانیک صوری صادر شده و واقعی نیستند.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان خیلی به دنبال استفاده از مواد عاری از مواد شیمیایی نیستند، افزود: هنگامی که گواهی‌های ارگانیک در کشور صادر میشود بر اساس روالی که در سایر کشورها برای تولید محصولات ارگانیک طی میشود صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که نهاده‌های بیولوژیک عامل اصلی حاصلخیزی خاک‌ها بوده و مواد شیمیایی مصرفی طیف تکنوفلور خاک را از بین می‌برند. با از بین رفتن مواد آلی حاصلخیزی خاک نیز از دست می‌رود و نهایتاً کشاورزی ما به یک کشاورزی ناسالم تبدیل میشود.
این کارشناس حوزه کشاورزی ادامه داد: امروز در کشور کشاورزانی هستند که با اجاره زمین و مصرف بی رویه کودهای شیمیایی مثل اوره اراضی کشاورزی را از بین می‌برند و متأسفانه هیچ مرجعی برای رسیدگی به این مساله وجود ندارد. به عنوان مثال کشاورز برای یک هکتار زمین تولید پیاز یک تن اوره مصرف کرده در حالی که باید ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلو گرم در هر هکتار کود اوره مصرف شود.
محمدی عنوان کرد: انجمن صنفی تولیدکنندگان فرآورده‌های آلی و زیستی کشاورزی تلاش کرد که کشاورزی تلفیقی را ترویج کند و شیمیایی و بیولوژیک با هم مصرف شود علاوه بر تولید محصولات سالم، سلامت خاک هم مورد توجه قرار گیرد. متأسفانه در وزارت جهاد کشاورزی مرجعی که سلامت محصول کشاورزی را ترویج کند که کشاورز راغب شود محصول مناسب تولید کند دارای اشکال بوده و این یک چرخه معیوب است.
وی اظهار کرد: کشاورز پایش نمی‌شود و به دلیل عدم آگاهی، هر نوع مدل رفتار را در حوزه خاک که سرمایه ملی و امانتی در دست ما است را در بخش کشاورزی شاهد هستیم.
عضو هیأت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان فرآورده‌های آلی و زیستی کشاورزی با بیان اینکه خلأ آموزش، ترویج و عدم پایش سبب وضعیت فعلی کشاورزی شده است، گفت: وزارتخانه به دنبال تولید محصول است و تفاوتی نمی‌کند، این محصول به هر شکلی تولید شود.
وی اظهار کرد: مهم نیست محصولات با چه کیفیتی تولید میشود. پرسش این است که پیاز و سیب زمینی و محصولات گلخانه‌ای چگونه تولید میشود که فقط مصرف داخلی دارند؟
محصولات کشاورزی زیر ذره‌بین
محمدی با بیان اینکه این موضوع بارها مطرح شده است، در ادامه سخنان خود عنوان کرد: در مقطعی سازمان میادین میوه و تره بار تهران، پایشی روی محصولات ورودی تهران گذاشت. نتایج حاکی از این بود که بخش زیادی از محصولاتی که وارد میادین تهران می‌شوند آلوده به باقی مانده سموم و عناصر سنگین هستند. به عنوان مثال هندوانه سموم باقی مانده نداشت اما فلزات سنگین بالایی داشت.
این فعال حوزه کشاورزی با بیان اینکه متأسفانه آماری درباره امنیت غذایی در جایی درج نمی‌شود، ادامه داد: اگر واحدی ایجاد شود که بتواند محصولات کشاورزی را پایش و ردگیری کند مثل بقیه کشورها، حتی مانند کشورهای عربی در حاشیه خلیج فارس، اینکه کشاورز در مزرعه ملزم شود محصولی که تولید می‌کند و به مصرف مردم می‌رساند محصول سالم باشد رسالت را در حوزه امنیت غذایی به سرانجام رسانیده‌ایم.
گفتنی است؛ در حال حاضر ایران برای بازار اتحادیه اروپا، کانادا و آمریکا خرما، کیوی، زعفران، گیاهان دارویی، عسل و.... بر پایه استانداردهای گلوبال گپ تولید و صادر می‌کند. این محصولات مصرف داخل نداشته و فقط برای صادرات تولید می‌شوند.
کد خبر 6098961
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد